Het geslacht Van Arkel

Het gebied rond Leerdam behoorde in een ver verleden grotendeels tot de Heerlijkheid ter Lede. Binnen die ene stam Ter Lede waren vele families verenigd. De meeste plaatsnamen in deze omgeving -inclusief Acquoy- herinneren daar nog aan. De hoofdtak ging in de 13e eeuw Van Arkel heten. Jongere takken Van Arkel, die zich al reeds in de 13e en het begin van de 14e eeuw afsplitsten, waren (Van Arkel) Van der Nordelosen, Van Heukelum(lom) en Van Dalem. Daaruit ontstonden weer nieuwe vertakkingen die ondermeer hebben geleid tot een tak Van Heukelom van Ackoy. Over de onderlinge samenhang van alle takken van dit Arkelse familiecomplex is veel geschreven, vooral in De Nederlandsche Leeuw.

Het wapen van Acquoy is dus nauw verbonden met het geslacht Van Arkel. Het vertoont grote gelijkenis met de wapens van vele omliggende gemeenten/dorpen, met name in het Zuid-Hollandse (zie ook Het Wapen van Gellicum). Een verschillende blazoenering komt voor. Ook zijn er verschillen door middel van het schildhoofd. De basis met de twee beurtelings gekanteelde dwarsbalken blijft evenwel domineren. Volgens de overleveringen zouden de dwarsbalken stormladders voorstellen en een herinnering zijn aan hun bij de bestorming van Damiate betoonde moed. Het wapen van de plaats Arikel in de oorspronkelijke versie: in zilver twee beurtelings gekanteelde dwarsbalken van rood. Als helmteken voerden de Van Arkels een zwaan. De herkomst daarvan is onbekend. Datzelfde geldt voor de hazewindhond in het schildhoofd van het wapen van Acquoy.

Van Voorne naar Van Heukelum

Volgens sommigen zou Acquoy - ook wel Eckoy, Echoy of Ackoy - al in het begin van de 12e eeuw zijn gesticht door ene Jan VIII Heer van Arkel nadat hij van zijn kruistocht naar het Heilige Land was teruggekomen. Bewijzen hiervoor zijn evenwel nergens te vinden.. De eerste officiële vermelding van Acquoy komen we "pas" tegen in het jaar 1305 wanneer hierover wordt gesproken als behorend tot de Heren van Voorne of de heerlijkheid van die naam. In 1364 verpandt Catherina van Voorne(burg) haar huis en burght te Acquoy voor 10 jaar aan Otto van (Arkel) van Heukelum. In 1371 koopt laatstgenoemde de Heerlijkheid Acquoy. Vanaf die tijd zou "Van Arkel" vele jaren Acquoy besturen.

Een baronie onder Oranje-Nassau

Via vererving en verkoop komt Acquoy in 1513 in het bezit van Floris van Egmond, Graaf van Buren. In 1516 wordt het tot Baronie verheven. Uiteindelijk raakt het in 1551, door het huwelijk van Anna van Egmond-Buren met Prins Willem van Oranje, verbonden aan het geslacht van Oranje-Nassau. Die (nu symbolische) verbondenheid is tot op de dag van vandaag blijven voortbestaan. Koningin Beatrix voert temidden van haar vele titels ook die van Barones van Acquoy!

Het wapen van de voormalige soevereine Baronie Acquoy is sinds december 1991 permanent te zien in de Nieuwe Kerk aan de Dam te Amsterdam. In deze kerk, waar de Oranjes plegen te trouwen, heeft het wapen een plaats in de noorder zijbeuk samen met alle wapenschilden van de bezittingen die ooit van het huis Oranje-Nassau zijn geweest, zo'n 70 in totaal.