Geldermalsen

Dijken, de strijd tegen het water

Het hele rivierengebied is tegenwoordig beschermd door dijken waardoor het hier redelijk veilig wonen en leven is. Dit was vroeger heel anders, in de Romeinse tijd was de bedding van de huidige Linge de belangrijkste Rijnarm, waarschijnlijk vanaf de 2e eeuw voor de jaartelling tot ergens tussen 697 en 1304.
697 toen was er nog geen Nederwaal maar de Bommelerweerd met de Tielreweerd verenigd.
1304 bij de aanleg van de dam tussen Tiel en Zandwijk was de zuidwestarm er wel en had die de functie van de Beneden-Linge overgenomen.

Het Rijnwater heeft toen langs de oevers stroomruggen opgeworpen die geschikt waren voor bewonig. Op die plaatsen zijn nu nog steeds de dorpen te vinden. Op Meteren na, liggen alle kernen langs de huidige Linge en bij Meteren lag vroeger een riviertak richting Zaltbommel.
Om de dorpen te beschermen tegen het water werden er vloedwallen en dwarsdijken aangelegd, hierdoor werd het water bij hoogwater om de dorpen heen geleid. Van enige samenhang in de bescherming tegen het water was toen nog geen sprake, wie het water deert die het water keert, was toen het devies.

diefdijk

Het eerste grote project dat een groter gebied omvatte was de voor het toenmalige Gelre zeer nadelige Diefdijk. De Diefdijk is in 1284 door de machtige Here van Holland aangelegd tussen de Lek en Linge met als doel het door vervening verzakte gebied van de Vijfhere lande te beschermen tegen het water uit Gelre.
De dijk was zeer nadelig voor Gelre aangezien het water achter de dijk bleef staan en het gebied letterlijk verzoop. Het dorp Paveie b.v. is daardoor geheel verdwenen en leeft alleen nog voort in de naam Pavijen van het Culemborgse industrieterrein.

Nu rijdend over de Diefdijk is dit nog steeds zichtbaar, aan de westzijde (Holland) is volop bewoning terwijl aan de oostzijde (Gelderland) amper bebouwing is. De Diefdijk heeft nog steeds dezelfde functie 'Gelderland laten verzuipen ten gunste van Holland'. In de A2 die de Diefdijk doorsnijdt zitten schuiven waarmee de Diefdijk te sluiten is. Het zijn niet meer de Heren van Holland, maar veel is er niet verandert de eufemistisch genoemde overloopgebieden waarvan nu sprake is, betekenen nog net zoveel als de Diefdijk, Gelderland te laten verzuipen ten gunste van Holland.

A2 diefdijk
kruithof

De Diefdijk was redelijk zwaar beveiligd aan de Hollandse kant om te voorkomen dat de dijk vanuit de kant van Gelre zou worden doorgestoken.