Korne

In de vroegere tijden van Buren was de Korne een belangrijk onderdeel van de verdediging van Buren. De Korne was aan de zuid- en oostzijde een natuurlijke barriëre. Alard van Buren (1367-1403) heeft aansluitend op de Korne een gracht laten graven zodat er een rechthoekig grondgebied van ca. 8 ha geheel werd omsloten door water.

De Korne is nog maar een kort riviertje, hij wordt net buiten Buren bij 'Keelaf' gevoed door het water van de Aalsdijkse- en Maurikse wetering en loopt in Buurmalsen in de Linge.

Of de plaats van de huidige stuw vroeger ook het einde van de Korne is geweest is niet helemaal zeker hierover zijn de experts het ook niet eens, kijkend naar de loop kan het heel goed zijn dat de Korne doorliep tot bij de oude Joodse begraafplaats en hier de Maurikse wetering is aangesloten. Op dat punt heeft de Maurikse wetering ook echt de rechte vorm van een wetering. De Korne is vroeger natuurlijk niet zo maar begonnen. In de Romeinse tijd ontsprong de Korne bij Kerk-Avezaath uit de Waal en stroomde bij Buurmalsen weer in de Waal (de huidige Linge), de toenmalige belangrijkste Rijnarm. In de Romeinse tijd liep de Waal bij Tiel rechtdoor en volgde het bed van de huidige Linge, de afbuiging naar het zuiden bij Tiel 'de huidige Waal' is pas veel later ontstaan waarschijnlijk tussen 697 en 1304. In stukken uit 697 komt de zuidelijke tak nog niet voor en vormden de Tielerwaarden en de Bommelerwaard nog een gebied, in 1304 is er al sprake van één zuidtak die het gebied scheidde.

Voordat de waterstand in de Korne en Linge werd gereguleerd kwamen dijkdoorbraken en overstromingen met vele doden en grote schade regelmatig voor. Er zijn nog steeds huizen met een hoogwatermerk op de gevel tot waar het water is gekomen. Op de foto een vloedsteen uit 1784 in een gevel te Buren ca ½ meter boven het straatniveau. Een halve meter water in de kern van Buren betekende wel dat in het buitengebied het water tot 4 meter hoog stond.

De belangrijkste huidige taak van de Korne is het afvoeren van water dat via de Maurikse wetering uit het oostelijk Betuwegebied komt. Buiten kleine pleziervaartuigen is er tegenwoordig geen scheepvaart van betekenis meer. Vroeger werd de Korne gebruikt voor transport van o.a. landbouwgewassen en industriële producten zoals baksteen. Het transport vond voornamelijk plaats met trekschepen en op sommige plaatsen zijn de resten van het 'jaagpad' nog te zien.
Een aardige plaatselijke anekdote op dit gebied is die over een schipper die land had aan de rivier en suikerbieten vervoerde naar de suikerfabriek in Geldermalsen (1866 -1935). Iedere keer dat de schipper zijn eigen land passeerde met een lading suikerbieten gooide hij een aantal suikerbieten van het schip op zijn eigen land. Ieder jaar bleek hij weer de hoogste opbrengst per hectare aan suikerbieten te hebben ondanks dat hij helemaal geen extreem goede grond bezat.